“Սասնա Ծռեր, Փոքր Մհեր” 05.05.2020

Մհերը չէր իմացել ,որ իր հայրը՝ Դավիթը, մեռել է և նստած քեֆ էր անում։Քեռի Թորոսը կանչեց Ձենով Հովանին ու ասեց « Արի գնանք Մհերին բերենք ,որ տեր կանգնի մեր հողին ու վրեժ լուծի հոր համար»։

Քեռի Թորոսը և Ձենով Հովանը գնացին Կապուտկող։Ենտեղ ասեցին կարաք կանչեք մհերին ասեցին, որ մհերը մահացել է և գնացին սարի ծայրը և Ձենով Հովանը գոռաց երկրորդ անգամ գոռաց ասում են, որ այն տեղ երգբ է լսվում և երրորդ անգամ գոռաց Մհերը յոթ քարերը ջրդեց և գնաց։ Տեսավ երկու մարդ մհերը ասեց ինձ երկու մարդ են կանչել կասեք ուր են գնացել երկու մարդիկ ասեցին դու ճիժ ես մարդ չես տղա ես մհերը ասեց ֆու մարդ ես իսկ ես ոչ սկսեցին կռվել։ Կռվելը վերջացավ, երկու մարդիկ ասեցին դու եվ ես ովքեր են քո ծնողները մհերը ասում է իմ հոր անում Սասուցի-Դավիթ է իսկ իմ մորը Խանդոթ հետո երկու մարդիք ասեցին, որ քո մայրիկը և հայրիկը մեռել են Չմշկիկ Սուլթանը ամեն ինչ տարել է ամեն ինչ ջարդել է մհերը վատ իրան զգաց և ընգավ գետին և վերկացավ երեքը նստեցին ձին և գնացին Սասուն քաղաք։

Փոքր Մհեր

Մայրենի 24․04․2020 թթ

«Լուսնահաչ»

_ Հայրի՛կ, ինչու՞ մեր Բողարը
Միշտ հաչում է լուսնի վրան.
Մի՞թե պայծառ լուսնյակը
Մեկ վնա՞ս է տալիս նրան:
_ Ո՛չ, որդյակ իմ, ոչ թե վնաս
Այլ լույս, միայն լույս է տալիս,
Իսկ շանն՝ իբրև գայլի ցեղի,
Լույսը գիշերը դուր չի գալիս:

Բայց լուսինը խոմ չգիտե՞,
Որ իր վրան հաչողներ կան, —
Նա լուռ ու մունջ՝ բակ բոլորած՝
Շարունակում է իր ճամփան:
Մենք էլ, որդյա՛կ, լուսնի նման
Պետք է լույս տանք մութ աշխարհին,
Եվ համարենք, թե չենք լսում
Մեզ վրա զուր հաչողներին:

Առաջադրանքներ՝

Բանաստեղծությունից դուրս գրեք 13 գոյական, առանձնացրեք դրանց արմատները, հնարավորության դեպքում դրանցով նոր բառեր կազմեք:
Հայրի՛կ. –հայր-հորաքույր
Բողարը
լուսին-լուսանյին
որդյակ-որդի-
գայլ
գիշեր – գիշերանոց
լույս- լուսավոր
հաչողներ –
աշխարհ – աշխարհագրություն
բակ-
ճամփա- ճամփորդ
մենք
լուսնյակ-լույս

Դուրս գրեք ուրիշի խոսքի երկու օրինակ և հերթով գրեք, թե ով ում հետ է խոսում:

Որդյակ՝

_ Հայրի՛կ, ինչու՞ մեր Բողարը
Միշտ հաչում է լուսնի վրան.
Մի՞թե պայծառ լուսնյակը
Մեկ վնա՞ս է տալիս նրան:

Հայրիկ՝

_ Ո՛չ, որդյակ իմ, ոչ թե վնաս
Այլ լույս, միայն լույս է տալիս,
Իսկ շանն՝ իբրև գայլի ցեղի,
Լույսը գիշերը դուր չի գալիս:

Ուրիշ ի՞նչ կենդանիներ գիտեք, որ լուսնյակի հետ առնչություն ունեն: Գրեք դրանց մասին:

գայլ

Ձեր կարծիքով շան հաչոցն անհանգստացնո՞ւմ է լուսնյակին, պատասխանը հիմնավորեք:

Ոչ։Որովհետև լուսինը չի լսում շան հաչոցը։

Ըստ ձեզ կարևո՞ր են բանաստեղծության վերջին չորս տողերը, բացատրեք դրանք:

Մենք պիտի լինենք բարի և չպիտի ուշադրություն դարձնենք չարախոսներին։

Մայրենի 21․04․2020

«Մեղուն ու հավը»
Հավը Մեղվի վրա ծիծաղելով ասաց մեկ անգամ.
— Ինչ անշնորհք ճանճ ես դու, ամբողջ օրը ծաղկից ծաղիկ ես թռչկոտում և ոչ մի բանի պետք չես գալիս:
— Իսկ դու, հավիկ — մարիկ, ի՞նչ ես շինում,- հարցրեց մեղուն:

— Մի՞թե չգիտես, թե ինչ եմ շինում, ես քեզ նման պարապ — սարապ չեմ տզտզում: Ես օրը
մեկ ձու եմ ածում, մեկ ձու, գիտե՞ս մեկ ձուն քանիս է:
— Գիտեմ, գիտեմ, հասկացա: Բայց ես մինչև հիմա կարծել եմ, թե դու օրը հարյուր ձու ես
ածում:
— Ինչպե՞ս կարելի է օրը հարյուր ձու ածել, անխելք մեղու:
— Ապա եթե քո ածածդ ընդամենը մի ձու է, էլ ինչո՞ւ ես հարյուր անգամ կչկչում, թե հա˜յ,
հարա˜յ, լսեցեք, որ ձու եմ ածել: Իմ կարծիքով ՝ այսքան կչկչալուն մի ձուն շատ քիչ է:
Այնպես չէ, իմաստուն հավիկ — մարիկ:
— Բայց դու ի˜նչ ես շինում, դու, որ իմ մի ձուն քիչ ես համարում:
— Ես ինչ որ շինում եմ, քեզ պես կչկչալով չեմ հայտնում ուրիշներին: Ես գլուխս քաշ գցած,
մեղր եմ շինում: Գիտե՞ս ինչ է մեղրը: Դա հավի կերակուր չէ, քո խելքի բանը չէ, հավիկ —
մարիկ:
1902

Տեքստից դուրս գրիր հեղինակի խոսքը։

Հավը Մեղվի վրա ծիծաղելով ասաց մեկ անգամ։

Պաշտպանիր մեղվին։

Մեղուն ծաղկից ծաղիկ է թռնում, որպիսի նեկտար հավաքի, գնա փեթակ և մեղր սարգի։

Պաշտպանիր հավին։

Նա ձու է ածում, որ մարդիք ձվածեղ սարգեն և ուտեն ։

Ո՞րն է առակի գլխավոր ասելիքը։

Հավը և մեղուն չէին հասկանում թե ամեն մեկը ինչ է անում։ հավը ասում էր, որ մեղուն ծաղկից ծաղիկ էր թռվռում և դա անիմաստ զբաղմունք է։ Բայց մեղուն ծաղկից ծաղիկ է թռվռում, որ նեկտար հավաք ,հետո գնա իր փեթակը ու մեղր սարգի ։Իսկ հավի գործը ձու ածելն է,որ մարդիկ ուտեն։

Ամեն մեկը իր գործն է անում․։ Քննադատելուց առաջ պետք է իմանալ ճիշտը։

Գիտե՞ս ինչ է մեղրը: Դա հավի կերակուր չէ, քո խելքի բանը չէ, հավիկ — մարիկ: Նախադասությունը ինչպե՞ս ես հասկանում։

Մեղուն մտածում է որ հավը անխելք է։Չիգիտի ինչ է մեղրը

Գտիր առակին վերաբերող առած-ասացվածքներ։

Միայն դատարկ մարդիկ գիտեն իրենք իրենց (Օ. Ուայլդ):

Մայրենի 23,04,2020

Ես ծնվել եմ 1889-ի ապրիլի 16-ին, երեկոյան ժամը 8-ին, Ուոլվորթի շրջանում, Իսթլեյն փողոցում: Ես լրագիր եմ վաճառել, խաղալիքներ սոսնձել, աշխատել եմ տպարանում, ապակի փչողի արվեստանոցում, բայց գիտեի, որ դրանք ժամանակավոր են, ի վերջո, դերասան եմ դառնալու:

… Հինգ տարեկան հասակում իմ առաջին ելույթի համար ես պարտական եմ մորս… Նա ինձ մենակ չէր թողնում վարձով բնակարանում և սովորաբար հետը (տանել) թատրոն: Հիշում եմ, թե ինչպես կանգնած էի բեմի հետևում, երբ հանկարծ մորս ձայնը խզվեց: Հանդիսականներն սկսեցին ծիծաղել, բղավել. ես չէի հասկանում, թե ինչ է կատարվում: Իսկ աղմուկը գնալով մեծանում էր, և մայրիկս ստիպված եղավ բեմից հեռանալ: Նա սաստիկ հուզված էր, վիճում էր տնօրենի հետ: Հանկարծ տնօրենն ասաց, թե կարելի է նրա փոխարեն ինձ թողնել բեմ, և ձեռքիցս բռնած՝ ինձ բեմ տարավ ու (թողնել )այնտեղ մենակ:

Ահա բեմեզրի լապտերների վառ լույսի տակ նվագախմբի նվագակցությամբ ես սկսեցի եր□ել այն ժամանակ շատ տարածված փողոցային մի երգ: Չէի հասցրել երգի կեսն էլ երգել, երբ բեմի վրա անձրևի պես սկսեցին տեղալ մանր դրամներ:Ես ընդհատեցի երգը և (հայտարարել), որ նախ կհավաքեմ փողը, ապա կերգեմ: Իմ ռեպլիկն առաջ բերեց քրքիջ: Տնօրենը բեմ եկավ՝ թաշկինակը ձեռքին, և օգնեց ինձ՝դրամները հավաքելու: Ես վախեցա որ նա դրանք իրեն է պահելու: Հանդիսականները նկատեցին իմ երկյուղը, և դահլիճում քրքիջը սաստկացավ: Համոզվելով, որ նա փողը հանձնեց մորս, ես նոր միայն վերադարձա բեմ և ավարտեցի երգը: Երբ մայրս բեմ եկավ ինձ տանելու, նրան դիմավորեցին որոտընդոստ ծափահարություններով: Այդպիսին էր իմ առա□ին, իսկ մորս՝ վերջին ելույթը: «Նոր դռնապանը» ֆիլմում կա մի դրվագ, ուր տնօրենն ինձ դուրս է անում աշխատանքից: Պաղատագին խնդրելով խղճալ ինձ՝ ես սկսեցի ձեռքի շարժումներով ցույց տալ, որ շատ երեխաներ ունեմ՝ մեկը մեկից փոքր: Ես խաղում էի խեղկատակային հուսալքման այդ տեսարանը, իսկ մեր տարեց դերասանուհին, մի կողմ կանգնած, նայում էր մեզ: Պատահաբար նայեցի նրա կողմը, և, ի զարմանս ինձ, նրա աչքերում արցունք տեսա:

— Ես գիտեմ, որ դա պետք է ծիծաղ առաջ բերի,- ասաց նա,- բայց նայում եմ ձեզ և (արտասվել) ահա: Նա հաստատեց այն, ինչ ես արդեն վաղուց էի զգում. ես օժտված էի ոչ միայն ծիծաղ, այլև արցունքներ առաջ բերելու ունակությամբ:

տեքստի մեջ փակագծերում դրված բայերը անհրաժեշտ ձևով համապատասխանեցրո՛ւ տեքստին.

արտասվում եմ

հայտարարեցի

թողեց

տանում էր

Տրված նախադասության մեջ գտի՛ր ենթական և ստորոգյալը.

Մայրիկս ինձ սովորաբար հետը տանում էր թատրոն:
ենթակա Մայրիկս

ստորոգյալ տանում էր

Տեքստից դու՛րս գրիր ուրիշի ուղղակի խոսք պարունակող մեկ նախադասությունը:

— Ես գիտեմ, որ դա պետք է ծիծաղ առաջ բերի,- ասաց նա,- բայց նայում եմ ձեզ և արտասվում եմ ահա:

Տեքստում ընդգծված նախադասության մեջ բաց է թողած մեկ կետադրական նշան: Լրացրո՛ւ.

Ես վախեցա ,որ նա դրանք իրեն է պահելու։

11,Ո՞ւմ էր պարտական Չապլինն իր առաջին ելույթի համար:

մորը

12. Ե՞րբ տնօրենը որոշեց Չապլինին թույլ տալ բեմ բարձրանալ:

Երբ մոր ձայնը խզվեց

13. Ինչո՞ւ Չապլինը ընդհատեց երգը.

ա/ձայնը խզվեց
բ/վախեցավ, թե տնօրենը հավաքած դրամները պահելու է իրեն
գ/ փողերը հավաքելու նպատակով +
դ/մոռացավ երգի բառերը

Ինչպե՞ս տարեց դերասանուհին ընդունեց Չապլինի «Նոր դռնապանը» ֆիլմում խաղացած դերը.

ա/ նրան բոլորովին դուր չէր եկել

բ/ անվերջ ծիծաղում էր

գ/աչքերում արցունքներ էին հայտնվել +

դ/ ձանձրույթից հորանջում էր

Ո՞րն էր Չարլի Չապլինի հավատը իր դերասանական տաղանդի նկատմամբ:

նա օժտված էր ոչ միայն ծիծաղ, այլև արցունքներ առաջ բերելու ունակությամբ:

Մայրենի 22,04,2020

Ես ծնվել եմ 1889-ի ապրիլի 16-ին, երեկոյան ժամը 8-ին, Ուոլվորթի շրջանում, Իսթլեյն փողոցում: Ես լրագիր մ վաճառել, խաղալիքներ սոսնձել, աշխատել եմ տպարանում, ապակի փչողի արվեստանոցում, բայց գիտեի, որ դրանք ժամանակավոր են, ի վերջո, դերասան եմ դառնալու:

Տեքստի չորս բառերում տառի փոխարեն վանդակ է դրված, դու՛րս գրիր այդ բառերը՝ լրացնելով բաց թողած տառերը:

առաձին․ երգել, վերադարձա, տնօրենի

Ի՞նչէ նշանակում պաղատագին բառը.

ա/ ստիպված
բ/բարձրաձայն
գ/ թախանձագին+
դ/ սառնասրտորեն

Գրի՛ր տրված բառերի հոմանիշները.

ա/ մենակ միայնակ

բ/ սաստիկ խիստ

գ/ նոր -թազա

դ/ փոքր փոքրքծավալ

Տրվածբառերից որի՞ դիմաց է սխալ նշված նրա տեսակը.

ա/ բնակարան — պարզ
բ/ դռնապան — բարդ
գ/ ունակություն — ածանցավոր
դ/ մայրիկ — ածանցավոր +

Տրված բառերից ո՞րն է դրված եզակի թվով.

ա/ լապտերների

բ/ ծափահարությունների

գ / աչքերում

դ/ դերասանուհին +

Տրված բառերից յուրաքանչյուրի դիմաց նշված է, թե ինչ խոսքի մաս է: Ո՞ր տարբերակում է սխալ նշված.

ա/ քրքիջ-ածական+
բ/երգ-գոյական
գ/ելույթ-գոյական
դ/տեսարան-գոյական

Մայրենի 20․04․2020

Հետևյալ թվականները գրել տառերով` 54, 847, 6985, 12546, 68, 95, 15, 58, 697, 89:

հիսունչորս,ութ հարյուր քառասունյոթ,վեց հազար իննը հարյուր ութսունհինգ,տասներկու հազար հինգ հարյուր քառասունվեց,վաթսունութ,իննսունհինգ,տասնհինգ,հիսունութ,վեց հարյուր իննսունյոթ,ութսունիննը։

Գրեք, թե որ թվականներ են գրվում միասին, իսկ որոնք՝ առանձին:

գրվում են միասին-տասնյակները

չեն գրվում միասին հրյուրակները,հազարյակները և միլիոնյակները։

3. Գրեք բոլոր տասնյակները և բառակազմորեն դրանք վերլուծեք՝ առանձնացնելով արմատն ու ածանցը: Ո՞ր ածանցն է կրկնվում, ձեր կարծիքով դա ի՞նչ իմաստ ունի:

տասը-

քսան-

երեսուն-երեք(արմատ),սուն –ածանց,ունի տասնյակի իմաստ

քառասուն-քարորդ/չորս-արմատ․սուն ածանց, ունի տասնյակի իմաստ

հիսուն-հինգ արմատ, սուն- ածանց, ունի տասնյակի իմաստ

վաթսուն-վեց- արմատ ,սուն-ածանց, ունի տասնյակի իմաստ

յոթանասուն-յոթան-արմատ,սուն-ածանց, ունի տասնյակի իմաստ

ութսուն-ութ-արմատ,սուն-ածանց, ունի տասնյակի իմաստ

իննսուն-իննը-արմատ,սուն-ածանց, ունի տասնյակի իմաստ